Een aantal mensen die een traumatische ervaring hebben gehad, zal hier op lange termijn gevolgen van ondervinden.

Klachten zoals voortdurende relatieproblemen, slaapstoornissen, stemmingswisselingen, rug- en nekproblemen en andere ongemakkelijke symptomen, die kunnen voortkomen uit het overspoeld zijn in traumatische ervaringen. Dit blijkt vaak niet te verhelpen met de gangbare middelen.

Mensen die getraumatiseerd zijn blijken niet alleen herinneringen aan de traumatische gebeurtenis mee te kunnen dragen in hun hersenen, maar ook in hun lichaam. Dit geheugen wordt tot uitdrukking gebracht in de symptomen die horen bij een Post Traumatisch Stress Syndroom. Zoals bijvoorbeeld nachtmerries, flashbacks, slapeloosheid, schrikreacties en gedrag waarbij de persoon geen of weinig contact met zichzelf voelt. Hij of zij kan in een diffuse toestand raken of overspoeld worden door eigen emoties.

Het trauma kan zo effect hebben op het functioneren in de tegenwoordige tijd. Uit onderzoek is duidelijk geworden dat trauma een aanwijsbaar effect kan hebben op het zenuwstelsel. Mensen die als getraumatiseerd te diagnosticeren zijn, blijken bijvoorbeeld meer dan gemiddeld prikkelgevoelig te zijn.

Juist getraumatiseerde mensen kunnen er veel baat bij hebben om zich beter bewust te worden van hun grenzen, zodat zij de overprikkeling meer en meer kunnen beperken.

Er kan sprake zijn van een complicerende factor bij mensen die als kind mishandeld of misbruikt zijn door vertrouwensfiguren. Vaak blijkt dat zij als kind de conclusie getrokken hebben dat liefde en grensoverschrijding bij elkaar horen. Dit kan aanleiding geven tot allerlei vormen van hernieuwde traumatisering.
Juist het vermogen om opnieuw grenzen te leren stellen, is dus belangrijk om rust en evenwicht te vinden in het dagelijkse leven.

Een metafoor om het verschil te illustreren tussen enerzijds een ontwikkelings-uitdaging (waar een mens of kind levenservaring mee op doet en sterker kan worden) en anderzijds een trauma, is het beeld van een rivier waarin zich eilandjes bevinden. Soms is het water hoger, dan worden de eilandjes overspoeld. Dan kan de rivier ook buiten zijn oevers treden. Als het water weer lager is, herstelt de oude toestand zich min of meer, ook al zijn de eilandjes misschien wat van vorm veranderd. Bij kinderen kan dit zijn: de geboorte van een nieuw broertje of zusje, evenals een verhuizing, een ziekenhuisopname of een nieuwe school. Het is een uitdaging voor het kind om zich opnieuw aan te passen. Hierdoor ontwikkelt het zich verder ofwel het raakt er juist van achterop. Voor volwassenen geldt hetzelfde: nieuw werk, een nieuwe relatie, eigenlijk elke situatie die een nieuw appel doet op de persoon, geeft zowel een kans om zich verder te ontwikkelen als om vast te lopen. Als er echter een overweldigend snelle of hevige "waterstijging" is, dan kunnen sommige eilandjes worden meegesleurd en kan de oever voorgoed beschadigd worden. Onder andere door het ontstaan van sterke draaikolken die een extra bedreiging voor de oever zijn. Soms kunnen er zo naast de rivier poelen ontstaan die er eerder niet waren, maar die blijven. Dit uit zich in een haperende prikkelverwerking. Dit laatste geeft een beeld van 'trauma'.

Voor volwassenen kan elke situatie die op dat moment niet goed te bevatten is, traumatisch zijn, zoals rampen, ziektes, overlijden van dierbaren, en dus leiden tot een haperende prikkelverwerking.

Wat vaak over het hoofd wordt gezien is dat er vrijwel altijd ook kwaliteiten zijn ontwikkeld als gevolg van trauma, zoals grote opmerkzaamheid, goed voor jezelf kunnen zorgen, mensenkennis, snelheid, enz. Door de pijn van het trauma worden deze kwaliteiten vaak niet op waarde geschat!

In het beeld van de rivier kun je dit een plaats geven door te beseffen dat ter hoogte van de draaikolken, meer naar het midden van de stroom, zich meestal een kolk bevindt die de andere kant op draait. Deze tegenstroom kan gezien worden als beeld van de kwaliteiten die ontstaan als gevolg van het trauma.

Als er sprake is van een trauma, kan geleerd worden om juist deze kwaliteiten bewuster te gebruiken als 'bron' om zo de klachten beter te kunnen hanteren.

Lang heerste het idee dat in therapie een trauma geheeld kon worden door het weer opnieuw op te roepen. Inmiddels wordt steeds meer duidelijk dat dit juist hertraumatiserend kan zijn omdat de ervaring nog steeds niet geintegreerd kan worden. Bij therapie gaat het eerder om herstel van de verstoorde informatieverwerking.

Want we weten vaak niet meer hoe het ontstaan is of we onderdrukken of bagatelliseren de effecten die ondervonden worden. Maar soms is het verhaal wel duidelijk, terwijl dit inmiddels helemaal losgekoppeld kan zijn van het gevoel. Vaak wordt er niet stil gestaan bij het effect dat een traumatische gebeurtenis op ons tegenwoordige leven uitoefent.

Er is tegenwoordig meer besef van de effecten van trauma. De laatste jaren zijn verschillende, op het lichaam georienteerde behandelingen van trauma, ontwikkeld, die elk hun bijdrage hebben geleverd en die werken op het niveau van de lichamelijke verankering.

Op het gebied van traumabehandeling heb ik scholing gevolgd bij
Prabha Bell (USA), Erik Jaerlnaess (DK), Veronika Stauber (D), Pat Ogden (USA), E. Nijenhuis (GGZ Assen), Peter Levine (USA).
Ik ben tweede fase gecertificeerd Sensorimotor Psychotherapist.

zie ook www.SensoriMotorPsychotherapy.org , www.HakomiInstitute.com , www.traumacenter.org , Pat Ogden